شوک سپتیک
این شوک ناشی از پرفیوژن ناکافی بافت ، به دنبال باکتریمی ، بخصوص توسط باسیل های گرم منفی روده است . این سندرم همچنین با نامهای دیگر نظیر شوک باکتریال ، باکتریمی ، مسمومیت خونی ، و شوک اندوتوکسیک نیز شناسایی می شود.
تیوبهای صفرا ،پارگی داخل رحمی ، سقط با دستگاه ، پریتونیت ناشی از پارگی آپاندیس ، لیک از آناستوموزها ، یا آبسه های ساب فرنیک راههایی برای انتقال باکتریهای گرم منفی هستند.شوک سپتیک اغلب بعد از مولتیپل تروما (مثلاً در تصادفات )نیز دیده می شود.
علائم و نشانه های شوک سپتیک
علائم ونشانه های اولیه : تب و لرز ، هیپوتانسیون ( گاه همراه با پوست گرم)،تاکیکاردی ،لکوسیتوز(گلبولهای سفید در حدود 15000 تا 30000) ، تغییر در وضعیت روانی ، تاکی پنه (آلکالوز تنفسی).
علائم دیر رس :هیپوتانسیون، انتهاهای سرد و رنگ پریده ، سیانوز محیطی،اولیگوری(افزایش BUN و کراتینین)،↓کلیرانس کراتینین، نارسایی قلب( افزایش فشار قلب چپ)،نارسایی تنفسی،اسیدوز متابولیک، کما.
مداخلات درمانی در شوک سپتیک
اقدامات درمانی در بیماران با سندرم شوک سپتیک ،شامل همه، یا بعضی از موارد زیر است:
ü برقراری تهویه کافی: جلوگیری از انسداد راه هوایی ، آتلکتازی، یا ادم ریه ، اکسیژن درمانی، انتوباسیون داخل تراشه ، تهویه کمکی ( ونتیلاتور) ، کنترل ABG.
ü جایگزینی حجم بر اساس مکانیسم استارلینگ ، تنظیم مقدار مایع بر اساس حجم طبیعی مایعات بدن، کنترل الکترولیتها جهت جلوگیری از هیپوکالمی و هیپرکالمی .
داروهای انتخابی
استفاده از وازوپرسورها و وازودیلاتورها نظیر دوپامین و دوبوتامین ، برای حمایت از فشار خون شریانی .اثر وازودیلاتورها روی عروق محیطی و کلیوی است ، بنابراین توجه به حجم مایعات مهم است.
ممکن است در صورت نیاز از اپی نفرین نیز استفاده شود .
تجویز فورسماید در موارد اولیگوری ضرورت می یابد.
استروئیدها به طور تجربی برای کاهش التهاب ، کاهش مقاومت عروق محیطی ، و درمان صدمات بافتی ناشی از اندوتوکسینها مصرف می شود.
آنتی بیوتیکها : معمولاً از آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف که اکثر ارگانیسمها را می پوشانند ، نظیر کلیندامایسین ، پنی سیلین، آمپی سیلین و جنتامایسین استفاده می شود. هنگام مصرف این داروها مراقب عوارض نفروتوکسیک آنها باشید.
طرز تهیه سرم استرپتوکیناز ((streptokinase :
1 vialstk = 750000u
ser D/W5%100CC + 2AMP STK (1/500/000U)
در صورتیکه دستور پزشک انفوزیون سرم در عرض یک ساعت باشد تعداد قطرات 100 قطره در دقیقه می باشد.
تعداد کل قطرات سرم استرپتوکیناز بر حسب میکروست 6000
= =100gtt/min
مدت زمان انفوزیون سرم بر حسب دقیقه 60
طرز تهیه (G.I.K) (گلوکز- انسولین ریگولار پتاسیم)
در یک سرم 1 لیتری قندی %5 تعداد 650CC سرم را تخلیه نموده و سپس:
300gr= 12 ویال = G
InsRegulat = 50u
K= 40c.c = 80meq
300grGlucose + 50unitsof insulin Regular + 80meq kcl in 350ccD/W 5% ADMINSTERED
1.5cc/kg.hr
**موارد مصرف: هپارین در پیشگیری ودرمان ترومبوز وریدهای عمقی و ترومبوآمبولی ریوی، پیشگیری از ترومبوآمبولی، جلوگیری از انعقاد خون در گردش‌خون خارج بدن طی جراحی قلب و روشهای دیالیز، به عنوان داروی کمکی در درمان آمبولی شریانی محیطی و کاهش‌خطر بروز ترومبوز مغزی و مرگ دربیمارانی که دچار حمله پیشرونده شدید وناگهانی می‌شوند، مصرف می‌شود.
**مکانیسم اثر: هپارین، بصورت غیرمستقیم‌درجایگاههای متعدد در هر دو راه داخلی وخارجی انعقاد خون اثر کرده و عمل مهارکننده آنتی ترومبین III (کوفاکتور هپارین)را بر چندین فاکتور انعقادی فعال شده، ازجمله ترومبین (فاکتور Ha) و فاکتورهایIXa، Xa، XlA، Xlla تشدید می‌کند. مهارفاکتور فعال شده Xaبا تولید ترومبین‌تداخل کرده و در نتیجه اعمال مختلف‌ترومبین را در انعقاد خون مهار می‌کند.هپارین همچنین تشکیل کمپلکس‌آنتی‌ترومبین III ـ ترومبین را تسریع‌می‌نماید و با این عمل، ترومبین را غیر فعال‌کرده و مانع تبدیل فیبرینوژن به فیبرین‌می‌گردد. هپارین از طریق مهار فعال شدن‌فاکتورهای تثبیت کننده فیبرین توسطترومبین، از تشکیل لخته فیبرینی پایدارجلوگیری می‌کند.
**فارماکوکینتیک: پیوند هپارین به پروتئین‌بسیار زیاد است. متابولیسم دارو کبدی‌است. نیمه عمر هپارین بطور متوسط 1/5ساعت است. در صورت تزریق مستقیم‌وریدی، شروع اثر دارو فوری است. درتزریق زیر جلدی، شروع اثر معمولا بین
20 تا 60 دقیقه و تابع وضعیت بیمار است.دارو معمولا بصورت متابولیت و از طریق‌کلیه دفع می‌شود.
** این دارو در موارد زیر باید بااحتیاط مصرف شود:
۱- بیحسی منطقه‌ای یا انسداد اعصاب ناحیه‌کمر، دیسکرازی خونی بخصوص کمی‌پلاکتهای خون، زایمان اخیر، آندوکاردیت‌تحت حاد باکتریایی، جراحی‌های اخیراعصاب یا چشم یا در مواردی که نیاز به‌عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد،پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، عیب‌شدید کار کلیه، جراحی عمده یا زخمهایی‌که سبب بوجود آمدن سطوح باز و وسیع‌می‌شوند، صدمه شدید بویژه به دستگاه‌عصبی مرکزی، زخم یا سایر ضایعات‌فعال گوارشی، ادراری، تنفسی، واسکولیت‌شدید و عیب شدید کار کبد.
2 ـ توصیه می‌شود در بیمارانی که هپارین‌مصرف می‌کنند، از تزریق عضلانی سایرداروها، به دلیل احتمال بروز هماتوم وخونریزی در اطراف محل تزریق‌خودداری شود.
3 ـ خونریزی از لثه ممکن است نشانه‌مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان باهپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی‌جراحیهای دهان و پس از آن راافزایش‌می‌دهد.
4 ـ از آنجا که هپارین از بافتهای حیوانی‌تهیه می‌شود، توصیه می‌شود در بیمارانی‌که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدامقدار آزمایشی 1000 واحد قبل از شروع‌درمان تزریق شود.
5 ـ در صورت استفاده از برنامه درمانی بامقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف داروباید با توجه به نتایج آزمونهای انعقاد خون‌برای هر فرد تنظیم شود.
****سرم هپارین****
با توجه به دستور پزشک چنانچه انفوزیون سرم هپارین به صورت 1500u/hr, 750u/hr, 1000u/hr درخواست گردد.طرز تهیه به صورت زیر خواهد بود:
500u/hr: ser D/W5%100 CC + 5000uHeparin 10gtt/min
750u/hr: ser d/W5%100 CC + 7500uHeparin 10gtt/min
1000u/hr: serD/W5%100 CC + 10000uHeparin 10gtt/min
با میزان فوق برای هر منظور استفاده سرم هپارین به صورت 10 قطره میکروست در دقیقه خواهد بود
*****