دانسته های یک پرستار و مشاوره ی پرستاری

مشاوره پرستاری (سوالات خود را در بخش نظرات درج نمائید)

دانسته های یک پرستار و مشاوره ی پرستاری

مشاوره پرستاری (سوالات خود را در بخش نظرات درج نمائید)

تشخیص های پرستاری و ارتباط مؤثر در بیماران ضایعه نخاعی

آسیب نخاعی ازجمله مشکلات و پیچیدگی های علم پزشکی است که بشر از زمان های دورهمواره درگیرعوارض وعواقب ناگوارآن بوده است.

بروز بالای تصادفات و بلایای طبیعی باعث شیوع بالای آسیب نخاعی در کشور می باشد طبق آمارهای موجود در هر دوساعت یک ضایعه نخاعی ناشی از تصادفات و حوادث دیگر در کشور رخ می دهد.

آمار ضایعه نخاعی در ایران بسیار زیاد است.درجهان متوسط آمار ضایعات نخاعی بین 20 تا 50 نفردریک میلیون نفر جمعیت درسال است ولی درایران طبق تحقیقات دکتر غلامرضا رئیسی و مسئول مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی آماربیماران آسیب نخاعی وهمکاران 1400 تا 2800 مورد درسال است . 40 هزار معلول ضایعات نخاعی درکشور وجود دارد .


مسائلی که پس از آسیب نخاعی پدید می آید اندام ها و دستگاههای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و فرد پس از حادثه تغییرات عمیقی در زندگی اش رخ می دهد به خصوص عواطف فرد عمیقاً تحت تاثیر قرار می گیرد که موجب اختلال در روابط اجتماعی و خانوادگی مددجو می گردد.


ارتباط ، عملی خلاق است که به وسیله آن فرد می کوشد تا محرک و نشانه ها را تشخیص و سازمان دهد و به این ترتیب خود را با محیط سازگار کند و نیازهای در حال تغییر خود را ارضا نماید.ارتباط موثر فرآیندی است که در آن فرد مفهومی در ذهن دارد و مایل است آن را به فرد یا گروه دیگری منتقل نماید.


ارتباط موثر از آن جهت که کاربرد و اهمیت زیادی در کار و در موقعیت های دیگر زندگی هر فرد دارد بسیار با ارزش تلقی می گردد.ارتباط تنها به بخش کوچکی از زندگی ، محدود نمی شود بلکه زمانیکه سعی در تبادل افکار با دیگران داریم با آنها ارتباط برقرار می کنیم و چگونگی اثربخشی آن به میزان ترفیق فرد درایجاد ارتباط با آنها بستگی خواهد داشت دراین مقاله سعی می شود تا بتوانیم پرستاران و افرادی که با مددجویان ضایعه نخاعی در ارتباط هستند یاری دهیم و همچنین تشخیص های پرستاری در این زمینه و مداخلات آن را مورد بحث قرار می دهیم.


از طرفی پرستار به عنوان مهمترین و مرکزی ترین عضو در تیم بهداشتی درمانی شمرده می شود.به کارگیری مناسب مهارتهای تخصصی پرستار درجهت مراقبت، درمان و هماهنگ نمودن اقدامات سایر اعضای تیم بهداشتی درمانی روند سلامتی و بهبود مددجو را تضمین می نماید.

یکی از مهمترین اعمال پرستار کمک به بیماران و خانواده آنان جهت یادگیری و نحوه پاسخگویی به مسایل مراقبتی ، بهداشتی و روانی و چگونگی حفظ سلامتشان می باشد.به طور کلی چکیده نقش و عملکرد پرستار در فرآیند درمان بیمار عبارتست از :


مراقبت، تصمیم گیری، نقش حمایتی و حفاظتی، نقش مدیریتی و بازتوانی آموزشی که پرستار با برقراری یک ارتباط موثر موفق قادر خواهد بود فرایند درمان را به خوبی پیش ببرد.


1- مراقبت : حضور مداوم پرستار در کنار بیمار نقش شایانی در تاثیر مثبت شیوه های درمانی در بازیابی سلامت بیمار دارد.ضمن آنکه کلیه دستورالعمل های مراقبتی مربوط به بیمار را که توسط سایر اعضای تیم درمانی برنامه ریزی می شود را پرستار با خانوادۀ بیمار هماهنگ و هدایت می نماید.


2- تصمیم گیری : اجرای موثرترین اقدام جهت مداوای بیمار نیازمند دارابودن اطلاعات با ارزشی است که پرستار در حین انجام کار، کسب می نماید و مورد تصمیم گیری قرار می دهد.این تصمیمات می تواند به تنهایی یا همراه با بیمار و خانواده او و یا با کمک سایر اعضای تیم بهداشتی درمانی اتخاذ گردد.


3- نقش حمایتی و حفاظتی : فراهم ساختن محیط ایمن و سالم برای بیمار و پیشگیری از بروز صدمات احتمالی در دورۀ درمان از وظایف پرستار به شمار می رود پرستار با تیزبینی و هشیاری، بیمار را در مقابل اثرات سوء شیوه های درمانی محافظت می نماید و احساسات و باورهای بیمار را به سوی بازیابی تندرستی و سلامتی با ایجاد یک ارتباط صحیح هدایت می کند.


4- نقش مدیریتی:اعمال روش های صحیح مدیریتی، پرستار را در تقسیم بندی مسئولیت ها و نظارت مستمر به کار سایر اعضای تیم درمانی هدایت و دوره درمان بیمار را کاهش می دهد.


5- بازتوانی: پرستار با ارائه نکات و موارد آموزشی ، سازگاری و تطابق بیمار با تغییرات ایجاد شده توازن را در زندگی بیمار افزایش داده و او را در کسب بالاترین حد توانایی های جسمی و روحی یاری می دهد.


6- نقش تسلی دهنده: پرستار با ایجاد زمینه های عاطفی با بیمار و حمایت نمودن از وی دسترسی به اهداف درمانی را تسریع می بخشد.


7- فرآیند آموزشی : پرستار در تمامی شرایط سخت و موقعیت ها باید توان آموزش به بیمار و خانواده او را و با تعیین نیازهای آموزشی مددجو و ارائه آموزشها سهم بسزائی در پیشبرد سلامت مددجو بهداشت جامعه دارد.


8- عامل ارتباطی : تداوم نقش پرستار در ارتباط با کلیه افراد مرتبط ، امکان رفع نیازهای متنوع بیمار و نیز آسایش خانواده و کاهش طول دوره درمان را فراهم می سازد. پرستار باید بداند چگونه با مددجویان ارتباط برقرار کند و به بیماران آموزش دهد چرا که نیازمند است مددجو مهارت های ارتباطی را در موقعیت های مختلف زندگی مورد استفاده قرار دهد بنابراین از اهمیت ویژه ای برخوردار است از طرف دیگر ارتباط موثر نقش تعیین کننده ای در زندگی وی دارد.


در یک مددجوی ضایعه نخاعی عواملی در برقراری یک ارتباط موثر تأثیرگذار است که شامل :


1- اختلال در body image : به دنبال آسیب های به وجود آمده در طناب نخاعی مددجو دچار پاراپلژی یا همی پلژی می شود. به دنبال تغییرات ظاهری، فرد دچار وضعیتی می شود که اختلال درک از بدن خود دارد. نبودن عضوی از بدن و تغییر مشخص ساختمان بدن باعث می شود که بیمار به نگاه کردن دیگران به آن قسمت از بدنش حساس شود. بدین دلیل در فعالیت های اجتماعی شرکت نمی کند و در نتیجه عوامل احساسی، درکی، روانی، اجتماعی و فرهنگی بیمار تحت تأثیر قرار می گیرد در ارتباط با مددجو برآیندهای مورد انتظار را اینگونه بیان می کنیم باید شرایط را بپذیرد و در تغییر روش زندگی و ایفای نقش خود در جامعه و خانواده سازگاری حاصل نماید.


2- به دلیل آسیب در طناب نخاعی ممکن است دچار آفازی و اختلال در رفتارهای جنسی شود . در این صورت نیز دچار مشکل در ایفای نقش و روش زندگی و اختلال در الگوی برقراری ارتباط می گردد.


وضعیت های به وجود آمده اطرافیان و خانواده را نیز درگیر می کندو پرستار نحوه رویارویی با این مسأله را به بیمار و خانواده توضیح می دهد.اولین قدم همدلی و همدردی با بیمار می باشد.در این زمان ارتباط پرستار با بیمار و خانواده اهمیت بسزایی پیدا می کند.اولین تشخیص های پرستاری دربیمار ضایعه نخاعی ناتوانی درمراقبت ازخود می باشد. بیمار دچار وضعیتی می شود که در آن قادر به مراقبت ازخود برای حمام کردن ، حفظ بهداشت ، غذاخوردن و رفتن به دستشویی نیست.ناتوانی در پوشیدن لباس، بستن دگمه یا زیپ لباس ، درآوردن لباس ، ناتوانی در شستن بدن و باز و بسته کردن شیر آب و تنظیم درجه حرارت آب ، رساندن غذا به دهان ، ناتوانی در رفتن به دستشویی ونشستن رو دستشویی ، حفظ بهداشت و کشیدن سیفون را دارد. به خاطر اتفاقات پیش آمده دچار دپرسیون ، اختلالات درک و اضطراب شدید نیز می شود.


در این راستا پرستار میزان توانایی های بیمار را در امر مراقبت از خود مورد بررسی قرار می دهد.عواملی که می توانند روی توانایی بیمار تأثیر بگذارند مانند خستگی ، ضعف ، درد و ... را بررسی می کند.بیمار را تشویق می کند تا جای ممکن بدون تکیه به کمک پرسنل پرستاری به فعالیت های روزمره خود بپردازد تا در منزل نیز بتواند به فعالیت ها ادامه دهد.مراقبت های پرستاری زمانی انجام شود که بیمار حداکثر علاقه و توانایی را برای شرکت در آنها داشته باشد برای مثال بعد از یک دوره استراحت و زمانی که بیمار داروی مسکن استفاده کرده و درد نداشته باشد.


مراقبت ها نباید بلافاصله بعد از خوردن غذا یا اقدامات درمانی و پاراکلینیکی باشد.

وسایل مورد نیاز بیمار را در دسترس وی قرار دهید و به بیمار زمان کافی برای انجام مراقبت از خود را بدهید.اقدامات لازم را جهت افزایش تحرک فیزیکی بیمار به عمل آورید.مانند استفاده کردن از عصا یا ویلچر و یا واکر. قرار دادن نرده در سرویس های بهداشتی و حمام که راحت تر حرکت کند.

درصورتیکه بیمار هرکدام از اقدامات مربوط به خود را به تنهایی انجام داد به او بازخورد مثبت بدهید و در فعالیت هایی که بیمار توانایی انجام آن را ندارد به او کمک کنید و طرز صحیح کمک به مددجو را به خانواده وی نیز آموزش دهید.


به سایر افراد خانواده بیمار آموزش دهید که بیمار را تشویق به انجام کارهای خودش نمایند.


در بیماران ضایعات نخاعی به علت معلولیت واکنش های مهم روانشناختی به صورت سازگاری غیرتطابقی مثل رفتارهای پرخاشگرانه و رفتارهای نمایشی مصرف مواد و آسیب به خود و افکار خودکشی و افسردگی بروز می کنند. به خاطر ضایعه به وجودآمده این بیماران دچار اختلال در الگوی خواب، فعالیت های جنسی و اختلال در برقراری ارتباط نیز می شوند.


اختلال جنسی بیمار معلول وضعیتی است که در آن بیمار در معرض تغییر در فعالیت جنسی به صورت نامطلوب و یا ناکافی قرار می گیرد.به خاطر مشکل به وجود آمده بیمار دچار تغییر در ایفای نقش جنسی ، محدودیت فعالیت جنسی به دلیل درمانها و یا فرآیند بیماری ، تغییر در ارضای جنسی ، ناتوانی در رسیدن به ارضای جنسی ، تغییر در روابط با جفت ، تغییر در علاقه به جفت و کمبود اطلاعات نسبت به مسایل جنسی می شود.

پرستار در جلسات مشاوره به مددجو می گوید درک خود را از فعالیت جنسی بیان کند.با جفت خود ارتباط مناسب برقرار نماید و به وی کمک می کند تغییرات حاصله در مسایل جنسی را قبول کند.


اقدامات پرستاری : علایم ونشانه های اختلالات جنسی را مورد بررسی قرار دهد.از بیمار بخواهید مشکلات جنسی، نارسایی در حفظ ارتباط با جفت، محدودیت های ناشی از بیماری و درمان وضعیت معمول فعالیت جنسی خود را بیان کند و سپس تغییرات حاصله در آن را مورد بررسی قرار دهید.


اطلاعات بیمار را در مورد تغییر در عملکرد جنسی وابسته به سن ارزیابی کنید.مواردی نظیر تنگی نفس ، کوتاهی نفس ، کاهش برون ده قلب ، درد مفاصل ، خستگی ، کاهش ترشحات واژن و فلج را در بیمار بررسی کنید.به بیمار آموزش دهید که در محیط هایی با درجه حرارت بالا و بلافاصله بعد از خوردن و یا آشامیدن و هنگام خستگی از مقاربت خودداری کند. بهتر است مقاربت هنگام استراحت و در شرایط روحی آرام انجام شود.


اختلال در خواب:‌ در روند مشکلات به وجود آمده بیمار دچار وضعیتی می شود که در آن اختلال در زمان طبیعی خواب به وجود می آید.بیمار از بی خوابی ، سخت به خواب رفتن ، بیدار شدن زودتر یا دیرتر از زمان مقرر از خواب پریدن مکرر ، نارضایتی از خواب و استراحت و نا آرامی را بیان می کند که علت این اختلالات درد ، اضطراب ، تغییرات محیطی ، بی تحرکی و تغییرات متابولیک می باشد. که در صورت عدم رسیدگی و درمان در خلق بیمار اثرگذار و منجر به اختلال در ارتباطات مددجو می گردد.


اقدامات و مراقبت های پرستاری از این بیماران به هنگام اختلال در الگوی خواب عبارتند از :
1- پیش از خواب نیازهای اولیه بیمار نظیر گرسنگی ، تشنگی و دفع را برآورده کنید.
2- ترس و اضطراب بیمار را کاهش دهید.
3- تا حد ممکن صداها و فعالیت های اضافی را به حداقل برسانید.
4- در صورت امکان به بیمار اجازه دهید عادات خواب خود را به اجرا در آورد مثل وضعیت بدن زمان خواب و فعالیت های پیش از خواب(مسواک زدن).
5- پیش از خواب از نوشیدنی گرم استفاده کنند ( مگر منع مصرف داشته باشد )
6- پیش از خواب از روش های آرام سازی استفاده کنید ( مثل ماساژ و موزیک ملایم و هدایت افکار به سمت مثبت)
7- از خوابیدن طولانی مدت بیمار در طول روز خودداری کنند زیرا روی خواب شب اثر می گذارد.
8- به بیمار آموزش می دهیم از نوشیدن و مصرف مواد غذایی کافئین دار نظیر شکلات ، چای ، قهوه و نوشابه قبل از خواب اجتناب کند

بنابراین این رژیم غذایی بدون کافئین دراین بیماران حائز اهمیت می باشد بخاطر تغییرات به وجود آمده در بیمارضایعه نخاعی مددجو استرس و اضطراب دارد.

دراین بیماران روش تمدد اعصاب می تواند بسیار موثر باشد.روش تمدد اعصاب فعالیت های پاراسمپاتیک را بالا می برد و کمک به کاهش فعالیت های سمپاتیک باعث ایجاد تعادل بین دو سیستم می شود.

هدف نهایی ازبالا بودن سیستم پاراسمپاتیک در بدن کاهش استرس و بیماریهای وابسته به آن می باشد.تمدد اعصاب می تواند برای استرس فردی که اخیراً دچار ضایعه نخاعی و پلژی شده است مفید باشد.

پرستار برای شروع تمدد اعصاب بیمار را روی تنفس خود تمرکز می دهد و به بیمار می گوید چشم خود را ببندد و به آرامی و عمیق تنفس کند به طوری که روی صدای تنفس خود تمرکز کند و همزمان با تمرکز روی تنفس از عبارات آرامبخش و از موزیک آرام استفاده کند.مشکل دیگری که این بیماران دچار آن می شوند وضعیتی است که در آن بیمار قادر به تعدیل روش زندگی و رفتارهای خود یا تغییر در سطح سلامتی اش نیست بیمار دچارعدم قبول تغییر در وضعیت سلامتی، عدم شرکت و یا ناموفق بودن در حل مشکلات و برنامه ریزی زندگی خود می شود و از طرفی دچار اشکال در بدست آوردن استقلال ، طولانی شدن زمان شوک ، ناباوری و یا عصبانیت نسبت به تغییر در سلامتی موجب اختلال در تفکر پیرامون آینده و برنامه ریزی مثبت در زندگی می شود. به بیمار آموزش می دهیم نیازهای موقت و طویل مدت خود را در رابطه با موقعیت حاضر شناسایی کند و روش های مؤثر مقابله با تنش را در مقابل روش های غیر مؤثر بکار ببندند.


اقدامات پرستاری :


در صورت امکان با تغییرات و دستکاری محیط او استرس مددجو را کاهش دهید.با ایجاد یک ارتباط مثبت و سودمند با بیمار و خانواده او و شناسایی میزان وابستگی بیمار به خانواده اش آنها را در برنامه مراقبتی و تصمیم گیری ها سهیم کنید.

صداهای محیطی را کاهش دهید.افراد و وسایل و موقعیت های تنش زا را تا جای امکان از بیمار دور کنید.درک خود را در مورد صدمه حاضر به بیمار انتقال دهید.

به خانواده بیمار آموزش دهید که جلوی فرآیند حزن و اندوه را در بیمار نگیرند و بگذارند تا بیمار تخلیه شود. روی تغییرات قابل پیش بینی در روش زندگی بحث کنید در صورت نیاز جهت مشاوره بیمار را به روانشناس و یا جمعیت های خاص معلولین ارجاع دهید.


مشکل قابل بحث بعدی تغییر در الگوی معمول برقراری ارتباط و بیان ناتوانی برای مقابله و استفاده نامناسب از روش های سازگاری و ناتوانی در قبول نقش خود و ناتوانی در حل مشکلات و تغییر در مشارکت اجتماعی و رفتارهای مخرب و آسیب رسان به خود و دیگران و ناتوانی برای درخواست کمک می باشد.در برنامه ریزی های به عمل آمده در مشارکت ها به بیمار آموزش داده می شود که از روش های مؤثر برای مقابله استفاده کند.در برنامه های مراقبتی و فعالیت های مراقبت از خود شرکت کند.روشهای مناسب را برای حل مشکلات به کار گیردو سیستم های حمایتی قابل دسترسی را برای بیمار شناسانده و آموزش استفاده از آنها داده می شود.در اقدامات پرستاری مربوط به اینگونه بیماران چنین عمل می کنیم.


1- به بیمار برای قبول تشخیص ، روشهای درمانی و عوارض آنها و تغییرات در روش زندگی و ایفای نقش زمان بدهید.
2- به منظور افزایش مقابله مؤثر اقدامات زیر را به عمل آورید.
الف ) امکان ملاقات با سایر افرادی که مقابله موفقیت آمیزی در موقعیت مشابه داشته اند را فراهم آورید.
ب ) ترس و اضطراب بیمار را با سخن گفتن و آرامش کاهش دهید.
ج ) اقداماتی را جهت کاهش میزان خستگی به عمل آورید
3- بیمار را در طرح برنامه مراقبتی خود شرکت دهید.
4- روش های مؤثر برای حل مشکلات ( نظیر شناسایی دقیق استرسورها و راهنمایی بیمار برای فراهم کردن تسهیلات زندگی مثل تختخواب مخصوص و ...)را به بیمار آموزش دهید.
5- با ارائه اطلاعات واقعی به بیمار برای یافتن روش های جدید زندگی و ایفای نقش کمک کنید.
6- بیمار و افراد خانواده وی را در مورد سیستم های قابل دسترسی حمایتی آموزش دهید.
7- افراد خانواده بیمار را به ادامه حمایت های روانی از بیمار تشویق کنید.
8- در اولین فرصت ممکن برنامه های توانبخشی نظیر کار درمانی ، گفتار درمانی و یا فیزیوتراپی را آغاز کنید.
این بیماران در تعاملات اجتماعی دچار اختلال می شوند و مشارکت بیمار در فعالیت های اجتماعی از نظر کمی و کیفی مناسب و کافی نمی باشد و این بخاطر نداشتن آگاهی و یا مهارت در مورد روش های برقراری واکنش های متقابل اجتماعی و اختلال در درک ذهنی فرد از خود می باشد و به بیمار آموزش داده می شود توانایی برقراری ارتباط را بالا برده و از رفتارهای مناسب اجتماعی در تعاملات خود استفاده کند و میزان ساعات تنهایی خود را کم کرده تا احساس بهبودی و پیشرفت داشته باشد. 


اقدامات بررسی بیمار از نظر پرستاری :
1- میزان تعاملات معمول بیمار را در گذشته سوال کنید.
2- مشاهده ناراحتی بیمار در موقعیت های اجتماعی
3- ناتوانی در حفظ ارتباط با خانواده و دوستان و اطرافیان
4- استفاده از رفتارهای نامناسب در واکنش های متقابل اجتماعی


اقدامات پرستاری شامل :‌


1- مددجو را تشویق به بیان احساسات خود نمائید.
2- به بیمار کمک کنید افرادی را که در کنار آنها احساس آرامش می کند شناسایی کرده و با آنها ارتباط بیشتری برقرار نماید.
3- جهت برقراری بهتر ارتباط با دیگران به بیمار اطلاعات مثبت از اطرافیان خود بدهید.
4- به خانواده توضیح دهید که ممکن است بیمار از ترس آنکه مورد پذیرش آنها قرار نگیرد با آنها ارتباط برقرار نکند.
5- خانواده را تشویق به ملاقات های مکرر و حمایت از بیمار نمائید و موسسات حمایت کننده قابل دسترسی را به بیمار و خانواده او معرفی کنید.
6- روش های مؤثر مقابله را به خانواده و به بیمار آموزش دهید در صورت بدتر شدن علائم اختلال در تعاملات اجتماعی با پزشک روان مشورت کنید.

منبع : http://www.isaarsci.ir

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد