دانسته های یک پرستار و مشاوره ی پرستاری

مشاوره پرستاری (سوالات خود را در بخش نظرات درج نمائید)

دانسته های یک پرستار و مشاوره ی پرستاری

مشاوره پرستاری (سوالات خود را در بخش نظرات درج نمائید)

کم کاری تیروئید : درمان ، رژیم غذایی ، آموزش

 

هیپوتیروئیدی یا کم کاری غده تیروئید با یک درمان تک دوز روزانه لووتیروکسین که به صورت قرص داده می شود درمان می گردد.  

یک پزشک با تجربه می تواند دوز و شکل صحیح را برای بازگشت تیروئید به وضعیت طبیعی تجویز نماید.  

در بیماران مسنی که بیماریهای زمینه ای ماند بیماری قلبی دارند معمولاً دوز پایین دارو شروع می شود در حالیکه در بیماران جوان و سالم دوز کامل درمانی به یکباره جایگزین می شود.  

هورمون تیروئید در بدن بسیار کند عمل می کندو بنابراین چند ماه پس از شروع درمان طول می کشد تا درعلایم بهبودی مشاهده شود.
از آنجا که بسیاری از موارد هیپوتیروئیدی، دائمی و اغلب پیشرونده هستند ضروری است که درمان این وضعیت در طول زندگی فرد ادامه پیدا کند.  

اندازه گیری دوره ای سطح TSH و وضعیت بالینی برای اطمینان از اینکه دوز مناسب تجویز شده است ضروری است چرا که ممکن است نیاز به تعدیل دوزهای درمانی در زمانهای مختلف وجود داشته باشد. تعدیل مطلوب برای هورمون تیروئید حیاتی است چرا که بدن بسیار حساس به تغییرات حتی جزیی هورمون تیروئید است.  

قرصها در ۱۰ قدرت مختلف تولید می شوند و ضروری است که آنها را در هر روز به طور ثابتی دریافت نمود.
دوزی از هورمون تیرویی که کم باشد ممکن است نتواند از بزرگ شدن غده پیشگیری کند و باعث پایدار ماندن نشانه ها همراه با افزایش سطح کلسترول خون شود که به نوبه خود می تواند خطر تصلب شرایین و بیماری قلبی را افزایش دهد. دوزی از هورمون تیرویی که خیلی زیاد باشد می تواند باعث بروز نشانه های هیپر تیروئیدی شود و بار اضافی بر روی قلب ایجاد کرده و منجر به افزایش خطر بروز پوکی استخوان گردد.
بسیار مهم است که دوز دارو در زنانی که تصمیم به باردار شدن دارند به خوبی تنظیم شود چرا که هیپوتیروئیدی می تواند بر رشد و نمو جنین تأثیر بگذارد. غالباً در طی حاملگی جایگزینی هورمون تیروئید تغییر میکند و بنابراین مراقبت بیشتری لازم است.  

داروها و مکملهای مختلفی (خصوصاً آهن) می توانند مشخصاً بر جذب هورمون تیروئید تآثیر بگذارند و بنابراین سطح هورمون نیاز به مراقبتهای بیشتری در طی بیماری یا تغییر داروها دارد. 

 تشخیص کم کاری تیروئید   

زنان مسن  باید تست روتین سالیانه انجام دهند و زنانیکه قصد بارداری دارند تست کم کاری تیروئید انجام دهند در موارد خستگی، پوست خشک، یبوست، افزایش وزن و گواتر باید تست تشخیصی تیروئید انجام شود. 


آزمایش هایی که برای کم کاری تیروئید انجام می شود شامل TSH, T4, T3RU است یک تیروکسین پایین و TSH بالا نشان دهنده کم کاری تیروئید است. این به این معنی است که برای تحریک تیروئید TSH بیشتر ترشح می شود و لذا TSH بالا می رود.
اگر در علت کم کاری تیروئید، هیپوفیز یا هیپوتالاموس دخالت دارد MRI و مطالعات دیگر ممکن است ضروری باشد. 

CBC ممکن است کم خونی را نشان دهد. 


آنزیم های کبدی می تواند بالا باشد.
 

پرولاکتین می تواند بالا باشد.
 

الکترولیت سدیم می تواند پایین باشد. 

 

درمان کم کاری تیروئید

روزانه از لوتیروکسین ( هورمون تیروئید مصنوعی ) استفاده می شود یک الی دو هفته بعد از مصرف قرص احساس خستگی کمتر می شود و دارو سطح کلسترول بالا را کاهش می دهد و کاهش وزن ایجاد می شود  

درمان با این دارو معمولاً مادام العمر است اما دوز دارو با نیاز بدن تغییر می کند هر سال باید TSH بررسی شود برای تعیین دوز مناسب دارو ابتدا دو تا سه آزمایش TSH انجام می شود و دوز دارو تنظیم می شود مصرف بیش از حد دارو سبب ( افزایش اشتها، بی خوابی، تپش قلب و رزش بدن می شود.
در بیماری عروق کرونر و کم کاری شدید تیروئید درمان با مقدار کم شروع و به تدریج افزایش داده می شود
 

برخی از داروها ( مکمل های آهن، کلستیرامین، هیدروکسید آلومینیم و مکمل های کلسیم ) و غذا هایی مانند ( محصولات سویا و رژیم غذایی با فیبر بالا ) ممکن است روی جذب هورمون تیروئید تاثیر بگذارند. لذا از خوردن همزمان هورمون های تیروئید با آنها اجتناب کنید  

 

عوارض کم کاری تیروئید

 

کم کاری تیروئید اگر درمان نشود منجر به عوارضی مانند گواتر که ( سبب اختلال بلع یا تنفس )، مشکلات قلبی ( افزایش سطح کلسترول بد و اختلال در توانایی پمپاژ قلب ، بزرگی و نارسایی قلب )،  

افسردگی و کاهش عملکرد ذهنی، نوروپاتی محیطی ( درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن در مناطقی که آسیب عصبی وارد شده و همچنین ضعف عضلات و یا از دست دادن کنترل عضلانی )،  

تولد نوزادان یا نقص هنگام تولد ( مشکلات جسمی و فکری ) در ماردران مبتلا به کم کاری تیروئید، ناباروری ( سطوح پایین هورمون تیروئید در تخمک گذاری دخالت کرده و سبب اختلال در باروی می شود )  

علاوه بر آن برخی از علل کم کاری تیروئید مانند ( اختلال خود ایمن ) نیز باروری را مختل می کند  

درمان کم کاری تیروئید با هورمون تیروئید ممکن است بطور کامل نازایی را برطرف نکند و نیاز به مداخله با روش های دیگر باشد 

 

 رژیم غذایی در کم کاری تیروئید  

 غذاهای غنی از ید مانند ( نمک ید دار، جلبک دریایی و غذاهای دریای، ماهی آب شور، شوسی، نمک دریای سلتیک ) و غذاهای غنی از سلنیوم مانند ( گوشت، جوجه، ماهی آزاد، ماهی تن، غلات خام، آجیل برزیلی، فراورده های لبنی، سیر و پیاز ) مصرف کنید مصرف ید را در رژیم غذایی خود را افزایش دهید
برای جلوگیری از عود علائم کم کاری تیروئید از خوردن غذاهایی مانند ( بذر کتان، کلم قمری، بادام زمینی، کلم پیچ، شلغم، سبزیجات خردل، خردل، ارزن، گل کلم، هلو، قهوه و اسفناج ) اجتناب کنید. 

از دست دادن وزن در کم کاری تیروئید 

از دست دادن وزن یک معامله بزرگ در کاهش کم کاری تیروئید است زیرا افراد چاق در معرض ابتلا به بیماری های تهدید کننده حیات مانند کم کاری تیروئید هستند خوردن یک رژیم غذایی متعادل و با ید بالا همراه با ورزش های مناسب می تواند به حفظ یک زندگی سالم در کم کاری تیرو ئید کمک می کند 

 رژیم غذایی و ورزش نه تنها کمک می کند تا تیروئید به خوبی عمل کند بلکه در سلامتی کل بدن نیز موثر است  

از وعده های غذایی کوچک و مکرر استفاده کنید 

 مطالعات نشان داده است که خوردن 5 – 6 وعده غذایی کوچک در روز در کاهش وزن و دفع کردن علائم کم کاری تیروئید موثر است  

از آنجایی که ابتلا به کم کاری تیروئید می تواند سبب کند شدن متابولیسم بدن شود لذا حفظ یک رژیم غذایی مناسب کم کاری تیروئید،  می تواند زندگی شما را نجات دهد.

   برخی غذا ها مانند ( شاخه بامبو، سویا، محصولات سویا، روغن کانولا، ترب کوهی، غذاهای دارای گلوتن، باباسو و سیب زمینی شیرین ) گواتروزن هستند. و  برخی از مواد شیمیایی مانند ( آمیودارون، لیتیوم، پروپیل، سولفادیازین، کاربامازپین، تیواوراسیل، مینوسیکلین، اسید لوپانوئیک،  Phenobarbitone، Oxazolidines ) اگر از طریق مواد غذایی فراوری شده و یا دارو مصرف شوند سبب ایجاد گواتر می شوند. سویا مانع جذب داروهای تیروئید می شود. 
سلنیوم یکی از مواد معدنی است که ممکن است به تنظیم عملکرد تیروئید کمک کند و در غذاهایی مانند ( آجیل برزیلی، ماهی تن، ماهی روغن و گوشت گاو وجود دارد یک فرد بزرگسال روزانه به 55 میکروگرم سلنیوم نیاز دارد.
در صورت شک به کم کاری تیروئید از منابع غذایی ید دار مانند ( نمک ید دار، ماست، ماهی های های آب شور و محصولات لبنی مانند ( شیر و پنیر ) مصرف کنید یک فرد بزرگسال 150 میکروگرم ید در روز نیاز دارد یک فنجان ماست 87/2 میکروگرم ید به بدن می رساند.
تیروزین یک اسید امینه ضروری برای تولید هورمون تیروئید است بسیاری از داروهای تیروئید حاوی تیروزین هستند و در مواد غذایی مانند ( ماهی های اقیانوس مانند ماهی تن و ماهی کاد، کلپ دریا و محصولات لبنی ( ماست و پنیر ) و بعضی از میوه ها مانند ( موز و آوکادو ) یافت می شود.
روی در روند تولید هورمون در غده تیروئید استفاده می شود و در ( غذاهایی مانند ( کبد گاو، گوشت گاو، گوشت بره، کدوی تابستان و مارچوبه ) یافت می شود.
مس با روی به تولید هورمون تیروئید کمک می کند عدم تعادل مس و روی در بدن روی سلامت تیروئید تاثیر می گذارد کدو در تابستان و کبد گاو منبع خوبی از مس هستند.
آهن نامشخص است ولی در کسانیکه کم کاری تیروئید دارند کم خونی و کمبود آهن شایع است لذا از غذاهای سرشار از آهن مانند ( لوبیا سبز، عدس، گوشت قرمز، کاهو، جعفری، آویشن و زردچوبه ) در کم کاری تیروئید استفاده کنید.
ویتامین C برای سوخت و ساز تیروزین ضروری است ویتامین E برای متابولیزه کردن سلنیوم نیاز است ویتامین B معمولا در مبتلایان به کم کاری تیروئید پایین است و نقش مهمی در متابولیسم سلول دارد غلات سبوس دار ماهی و غذاهای دریایی، تخم مرغ، لبنیات و سبزیجات برگدار مقدار ویتامین E , B بالایی دارند میوه ها منابع سرشار از ویتامین C هستند. منابع ویتامین A شامل ( جگر، تخم مرغ، سبزی های سبز رنگ و ماهی های روغنی، میوه های زرد و نارنجی ) می باشد و در کم کاری تیروئید نیاز است و هرچه میوه ها پر رنگ تر باشد ویتامین بیشتری دارد
پروتئین و فیبر برای کاهش علائم کم کاری تیروئید مفید هستند پروتئین در منابع (ماهی، گوشت گاو، تخم مرغ، لبنیات و سبزیجات ) یافت می شود و منابع خوب فیبر در سبزیجات برگدار، لوبیا سبز و میوه های مختلف ( انجیر، سیب، آلو، مرکبات ) و غلات و آجیل یافت می شود ولی نباید فیبرها را در کم کاری تیروئید به مقدار خیلی زیاد مصرف کرد. زیرا در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد می شود.
از مصرف نوشیدنی های کافئین دار و قند های ساده ( شکر، قند و شیرینی جات ) پرهیز کنید.
اسید های چرب امگا 3 که منبع غنی آن ها ماهی های روغنی آب ها ی سرد است در تخفیف علائم کم کاری تیروئید موثر است.
از نمک در پایان پخت غذا استفاده کنید زیرا ید غذا در هنگام برداشتن درب غذا با بخار خارج می شود نمک ید دار را در شیشه های غیر شفاف و در تاریکی نگه دارید. 

آموزش به بیماران دچار کم کاری تیروئید (( بیماری تیروئید و روزه داری ))

 

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان را برای کسانی که پرکاری یا کم‌کاری تیروئید دارند بلامانع است ((اگر ترکیبات تیروئید نیم ساعت قبل از صرف غذا مصرف شوند اثر بخشی بهتری خواهند داشت (مصرف قرص در وعده سحر ) ))  

 تنها افرادی که در هفته‌های اول بیماری خود هستند و به دلیل مصرف دارو و افزایش سوخت و ساز بدن دچار ضعف و گرسنگی می‌شوند ممکن است قادر به روزه گرفتن نباشند  ((در بیماری های تیروئیدی در زمان های پرکاری یا کم کاری غده روزه داری توصیه نمی شود، اما در صورت کنترل و مهار بیماری روزه داری بدون اشکال است ))

در مورد کاهش وزن در بیماران دچار کم کاری تیروئید :  

در مورد کاهش میل جنسی و کاهش وزن  مطمئن شوید که بیماری دیگری به جز تیروئید ندارید... مثلا ممکنه کم خونی مزمن و مخفی ای داشته باشید...چون بسیاری از بیمارانی که کم کاری تیروئید دارند به دلیل مشائل خود ایمنی ممکنه به نوعی کم خونی مزمنی هم مبتلا باشند که در روند جذب مواد  غذائی ایجاد اختلال می کند
در کم کاری تیروئید مقدار TSH بالا می رود سعی کنید مقدار اون هورمون به کمترین حد ممکن برسانید
 سعی کنید مقدار T4 و T3 آزاد خون را در بالا ترین حد ممکن برسانید... البته همه این موارد با مشورت پزشک متخصص داخلی باید انجام شود
تعدیل مطلوب داروی مصرفی برای هورمون تیروئید حیاتی است چرا که بدن بسیار حساس به تغییرات حتی جزیی هورمون تیروئید است. قرصها در 10 قدرت مختلف تولید می‌شوند و ضروری است که آنها را در هر روز به طور ثابتی دریافت نمود. دوزی از هورمون تیروئیدی که کم باشد ممکن است نتواند از بزرگ شدن غده پیشگیری کند و باعث پایدار ماندن نشانه ها همراه با افزایش سطح کلسترول خون شود که به نوبه خود می تواند خطر تصلب شرایین و بیماری قلبی را افزایش دهد. دوزی از هورمون تیرویی که خیلی زیاد باشد می تواند باعث بروز نشانه های هیپر تیروئیدی شود و بار اضافی بر روی قلب ایجاد کرده و منجر به افزایش خطر بروز پوکی استخوان گردد.  
آزمایشهای منظم ، وضعیت ورزش منظم و رژیم غذای پرفیبر برای این بیماران توصیه می‌گردد. غذاهای دریایی ، انواع سبزیجات ، لبنیات و تخم مرغ که حاوی مقادیر متفاوتی از ید هستند نیز برای آنان مفید است. مصرف زیاد کلم ، شلغم ، هلو ، بادام زمینی ، دانه‌های سویا و اسفناج به آنان توصیه نمی‌شود و باید مصرف این نوع مواد غذایی را محدود نمایید.
بعضی از پزشکان به تجربه دریافته اند که پس از  طبیعی شدن وضع هورمون تیروئید بیمار و یا در حین مصرف دارو اگر بیمار از ترکیبات آهن ( و یا کلسیم ) نیز استفاده کند به بهبود شرایط وزنی اش کمک کرده است 

با اینحال باید توجه داشته باشید
که ترکیبات آهن نباید بطور همزمان با قرص های جایگیزین تیروئید مصرف شود و باید چند ساعتی فاصله بیفتد
اگر ترکیبات تیروئید نیم ساعت قبل از صرف غذا مصرف اثر بخشی بهتری خواهند داشت  

 مواد غذائی مصرفی از روشهای مختلفی برقوای جنسی تاثیر می گذارند،در بین موادغذائی زعفران، پیاز ، عسل، موز، مارچوبه، سیب، هویج، زیتون، گوجه فرنگی، کدو حلوائی، ذرت بو داده با کره، انجیر، خرما، زنجبیل، فلفل و انواع ادویه های تند(ادویه کاری)، شکلات، میگو و انواع غذاهای دریائی و ...افزایش دهنده های میل جنسی هستند، که مصرف انها در سبد کالای تغذیه روزانه به بیماران مربوطه توصیه میشود

  

بدلیل اینکه این کاهش میل جنسی حاصل ترکیبی از مسائل فیزیکی و روحی است، لذا ترکیبی از درمان ها برای رفع این اختلال لازم است.

۱- مشاوره فردی/ درمان جنسی: درمان جنسی برای افراد و زوجین بسیار موثر است. عدم میل جنسی معمولا هر دو طرف را تحت تاثیر قرار می دهد و لذا مشاوره هر دو می تواند بسیار موثر و مفید واقع شود.

اگر بی میلی جنسی به دنبال کم کاری تیروئید باشد باید دوز داروهای مصرفی با توجه به نتیجه ی آزمایشات تعدیل کرد  

همچنین باید مطمئن شد بیماری دیگری در زمینه وجود ندارد (( مانند کم خونی و یا بیماری های مزمن دیگر )

۲-تعویض داروها و یا تغییر در میزان مصرف: اگر دلیل اصلی اختلال داروها باشد، تغییر در نوع دارو و استفاده از درمانهای جایگزین توصیه می شود. به عنوان مثال اگر داروهای ضد بارداری خوراکی باعث کاهش سطح تستسترون شده می توان از روش های دیگر ضد بارداری که غیر هورمونی است استفاده کرد.

۳-توجه به مشکلات بالینی: درمان امراض خاص مثل فیبروئید به کمک جراحی می تواند مفید باشد.

۴-استروژن های واژنی: در زنان یائسه، خشکی واژن که دلیل اصلی عدم رضایت از آمیزش است به کمک کرم استروژن واژنی قابل درمان است.

۵-درمان تستسترون: با اینکه هورمون یا داروی خاصی برای درمان مشکلات جنسی وجود ندارد، اما بعضی متخصصان زنان و زایمان استفاده از این هورمون را برای افزایش سطح آن به حد طبیعی پیشنهاد می کنند

مقالات انگلیسی مرتبط جهت علاقه مندان
http://babyfit.sparkpeople.com/articles.asp?id=707
http://www.annecollins.com/hypothyro...eight-gain.htm
http://www.thyroid-info.com/articles/losingweight.htm
http://thyroid.about.com/cs/dietweig...singweight.htm
http://www.betterhealth.vic.gov.au/b...A?OpenDocument

کم کاری تیروئید و بارداری

بزرگ ترین خطر کم کاری تیروئید به تاخیر انداختن رشد کودک و کندذهنی او بعد از تولد است .

بنابراین اگر کم کاری تیروئید مادر باردار درمان نشود اثرات سوئی در طولانی مدت بر مادر و فرزند خواهد گذاشت. 

از درمان‌های پرکاری تیروئید استفاده از ید رادیواکتیو است که این درمان در حاملگی ممنوع بوده و کسی که چنین درمانی گرفته تا 6 ماه نمی‌تواند باردار شود. 

کم کاری تیرویید به علت مختل کردن نظم سیکل های ماهیانه و تخمک گذاری و حتی ایجاد آمنوره(عدم ایجاد قاعدگی) می تواند موجب ناباروری گردد. درمان کم کاری تیرویید معمولا آسان و بسیار موثر است .نازایی با درمان کم کاری تیرویید برطرف خواهد شد.   

برخی موارد کم کاری تیروئید سبب ناباروری خانم هم می شود. پاره شدن جفت، تولد نوزاد نارس و مرده از دیگر عوارض کم کاری تیروئید برای خانم هاست. البته باید یادآور شد اگر کم کاری تیروئید قبل از بارداری تشخیص داده شود، می توانید با درمان هایی که از پزشک متخصص غدد می گیرید، خطرات ذکر شده ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری را به نحو چشم گیری کاهش دهید.

اثر هورمون های تیروئید بر جنین: جنین در دوران بارداری تا زمانی که غده تیروئیدش عملکرد را شروع کند، از نظر هورمون تیروئیدی کاملا وابسته به مادرش است. این اتفاق زود تر از هفته ۱۲ بارداری رخ نمی دهد. بنابراین کم کاری تیروئید مادر در ۳ ماهه اول بارداری می تواند اثر سو خود را بر سلامت جنین بگذارد. اکثر مادران بعد از گذشت مدت زیادی از این 3 ماهه، از بارداری خود مطلع می شوند. بنابراین مادران قبل از اقدام به بارداری باید برای تشخیص و درمان وضعیت تیروئید خود مراحل لازم را طی کنند.

درمان کم کاری تیروئید در بارداری: اگر تیروئید شما کم کار است و پزشک غدد اجازه بارداری را به شما داده، بهتر است هر ۴تا ۶ هفته یک بار برای سنجش وضعیت تیروئید خود آزمایش بدهید.

درمان کم کاری تیروئید در دوران بارداری معمولا آسان است. در بیشتر موارد پزشک برای جبران کمبود هورمونی به بیمارش فرم های مصنوعی T4 را می دهد. دوز این دارو طوری تنظیم می شود که سطح هورمون مورد نظر در خون ثابت بماند، اما بهتر است در این دوران آزمایش سنجش هورمون تیروئیدی ( TSH) هم انجام شود. 

ریزش و یا عدم رشد مو در افراد با کم کاری تیروئید طبیعی است که البته توصیه می شود جهت درمان کمکی ((مانند دریافت آهن ، کلسیم ، روی و ...)) به متخصص غدد مراجعه شود