اشتباه دارویی

یکی از مسئولیت های خطیر پرستاران تجویز دارو برای بیمار است که متاسفانه می تواند با اشتباه همراه بوده و بیماران را در معرض خطراتی قرار دهد که قابل پیشگیری می باشند.

در دیکشنری موزبی "اشتباه دارویی" اینگونه تعریف شده است:

««« هرگونه تجویز ناصحیح یا اشتباه یک دارو مثل اشتباه در دوز یا طریقه تجویز اشتباه و نارسایی در نسخه نویسی یا تجویز داروی صحیح یا فرمول دارویی جهت یک بیماری یا شرایط خاص ، استفاده از داروهای تاریخ مصرف گذشته، اشتباه در زمان تجویز دارو، فقدان آگاهی در مورد عوارض جانبی ناشی از ترکیب بعضی داروهای خاص.

خطاهای دارویی ممکن است به عللی مثل سختی خواندن دست خط  پزشک ، ناآگاهی در مورد داروهای مختلف با اسامی مشابه و فقدان اطلاعات در مورد آلرژیها و حساسیتهای دارویی فرد رخ دهد. »»»

بر اساس آخرین تحقیقات در کشور آمریکا سالیانه حدود 5/1 میلیون نفر به دلیل اشتباهات دارویی آسیب می بینند.

اشتباهات دارویی ممکن است در هر شیوه ای از تجویز رخ دهند؛ اما این خطر در مورد داروهای وریدی بسیار بیشتر است. زیرا اولا تجویز وریدی داروها، فرایند پیچیده ای است. ثانیا داروهای خطرناکی همچون هپارین، انسولین (رگولار - البته گاهی مثلا در زمان درمان کتواسیدوز دیابتی) و مخدرها به روش وریدی تجویز می شوند.

در یک مطالعه منتشر شده در سال 2003 ، مشخص شد در 49% تمامی موارد تجویز داروها به روش وریدی، اشتباه دارویی وجود دارد که البته بیشتر آنها در مورد داروهای وریدی تجویزی به روش مستقیم بوده است.

در مطالعه دیگری هم مشخص شد که بیش از 60% عوارض جانبی بالقوه خطرناک و تهدید کننده زندگی در ایالات متحده در زمان تجویز درمانهای وریدی رخ می دهد.

بدیهی است این اشتباهات با افزایش قابل توجهی در میزان مرگ ومیر بیماران و همچنین مشکلاتی از جمله افزایش طول مدت بستری در بیمارستان و افزایش هزینه ها همراه هستند.

Dobutamine Hydrochloride

 دوبوتامین
 Brand names:  Dextrose-Dobutamine
Dobutamine Hydrochloride
Dobutrex

مکانیزم اثر: دبوتامین‌ دارای‌ اثراینوتروپیک‌ مستقیم‌ است‌ و با تحریک‌مستقیم‌ گیرنده‌های‌ بتا ـ یک‌ قلب‌، قدرت‌انقباضی‌ عضله‌ قلب‌ و حجم‌ ضربه‌ای‌ آن‌ راافزایش‌ می‌دهد و در نتیجه‌ باعث‌ افزایش‌برون‌ ده‌ قلب‌ می‌شود. دوبوتامین‌ فشارزیاد ناشی‌ از پرشدن‌ بطن‌ را کاهش‌ می‌دهد(کاهش‌ پیش‌بار) و هدایت‌ گره‌ دهلیزی‌بطنی‌ را تسهیل‌ می‌نماید. افزایش‌ برون‌ ده‌قلب‌ ناشی‌ از این‌ دارو، بیش‌ از اثرات‌دوپامینرژیک‌ آن‌ سبب‌ بهبود جریان‌ خون‌کلیوی‌ و میزان‌ دفع‌ ادرار می‌شود.
 
فارماکونتیک: متابولیسم‌ این‌ دارو کبدی‌است‌ و به‌ترکیبات‌ غیرفعال‌ تبدیل‌ می‌شود.نیمه‌ عمر دارو تقریباً 2 دقیقه‌ است‌. اثردارو پس‌ از 2ـ1 دقیقه‌ شروع‌ می‌شود. اگرسرعت‌ انفوزیون‌ آهسته‌ باشد، زمان‌شروع‌ اثرممکن‌ است‌ تا 10 دقیقه‌ افزایش‌یابد. طول‌ اثر دارو چند دقیقه‌ و دفع‌ آن‌عمدتاً از طریق‌ کلیه‌ و به‌صورت‌ متابولیت‌است‌.

مواردمصرف: دوبوتامین‌ به‌صورت‌تزریقی‌ به‌عنوان‌ یک‌ داروی‌ اینوتروپیک‌ درسکته‌ قلبی‌، جراحی‌ قلب‌، آسیبهای‌ عضله‌قلب‌، شوک‌ سپتیک‌ و کاردیوژنیک‌ مصرف‌می‌شود 
 

موارد منع‌ مصرف‌: این‌ دارو در بیماران‌مبتلا به‌تنگی‌ ایدیوپاتیک‌ هیپرتروفیک‌زیرآئورتی‌ نباید مصرف‌ شود.
هشدار: 1 ـ این‌ دارو در صورت‌ وجودکمی‌ حجم‌ خون‌ یا سکته‌ قلبی‌ باید بااحتیاطمصرف‌ شود.
2 ـ سرعت‌ انفوزیون‌ و طول‌ درمان‌به‌پاسخ‌ بیمار بستگی‌ دارد. این‌ پاسخ‌باسرعت‌ ضربان‌ قلب‌، وجود فعالیت‌نابجای‌ قلبی‌، فشارخون‌، جریان‌ ادرار و درصورت‌ امکان‌، اندازه‌گیری‌ فشار وریدی‌مرکزی‌ یا فشار گوه‌ای‌ و برون‌ ده‌ قلب‌تعیین‌ می‌شود.

عوارض جانبی: تاکی‌ کاردی‌ و افزایش‌ قابل‌ملاحظه‌ در فشار خون‌ سیستولی‌بامصرف‌ مقادیر بیش‌ از حد دارو گزارش‌شده‌ است‌.

نکات قابل توصیه: 1 ـ انفوزیون‌ دوبوتامین‌همزمان‌ با هپارین‌ و هیدروکورتیزون‌،سفازولین‌، سفالوتین‌ و پنی‌سیلین‌ از یک‌لوله‌ انفوزیون‌ توصیه‌ نمی‌شود.
2 ـ دوبوتامین‌ با محلولهای‌ قلیایی‌ مانندبی‌کربنات‌ سدیم‌، ناسازگاری‌ دارد.
3 ـ تغییررنگ‌ محلول‌ به‌رنگ‌ صورتی‌به‌علت‌ اکسیداسیون‌ جزئی‌ است‌. باوجوداین‌، اگر دارو در طول‌ مدت‌ توصیه‌ شده‌مصرف‌ شود، از قدرت‌ آن‌ کاسته‌نمی‌شود.

 سرم دوبوتامین :

آمپول دوبوتامین ( 250 میلی گرم ) در 100 سی سی سرم دکستروز 5%

اساس قانون (( 6)) هر250 میکرو برابر با 6 قطره است .... ----> 3 قطره برابر با 125 میکرو

بنا به order پزشک دوز و تعداد قطره مشخص می شود .

گرمازدگی

 

  شروع فصل تابستان، بیماری های مرتبط با فصل گرما افزایش می یابد و یکی از مهمترین این بیماری ها، ‌گرمازدگی است.

محققان می گویند گرمازدگی زمانی بروز می کند که بار اضافی بر سیستم کنترل دمای بدن وارد می شود و بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نیست، از این رو تعریق فراوان موجب اختلال در بدن می شود.

گرمازدگی در مناطق گرمسیری بیشتر به چشم می خورد. همچنین مردان بیش از زنان مستعد ابتلای به گرما زدگی هستند. علت این امر عرق کردن بیشتر مردان و همچنین از دست دادن سریع تر آب بدن در مقایسه با زنان است.
پزشکان توصیه می کنند که مردم در هوای گرم تابستان از مایعات و آب میوه زیاد استفاده و از مصرف قهوه، چای و انواع کولاها خودداری کنند زیرا این مواد باعث از بین رفتن بیشتر آب بدن می شوند.
همچنین پزشکان استفاده از سبزی ها و میوه ها را درتابستان به جای غذاهای پرچرب و دیر هضم یا دارای پروتئین بالا بسیار ضروری می دانند. 
از عوارض گرمازدگی، درد ،‌ گرفتگی عضلانی و خستگی است که این عوارض به علت از دست دادن آب و نمک بدن به وجود می آید.

حمله گرمایی از دیگر عوارضی است که بر اثر از دست دادن مکانیسم تنظیم گرمایی بدن خودش را نشان می دهد و شخص بیمار حتی ممکن است دچار خواب آلودگی و اغما شود.
شخصی که دچار گرمازدگی می شود باید تا 12 ساعت از هرگونه فعالیتی اجتناب کند. این بیمار اگر دچار گرفتگی و درد عضلانی بود، باید به وی آرامش داد تا بتواند از این درد راحت شود. 
استفاده از خاکشیر یخ زده با شربت آبلیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است زیرا خاکشیر دارای ماده‌ای ضد میکروبی است که در هوای سرد، پایدار و فعال می‌شود.
خاکشیر باید به شکل یخ زده یا همراه‌ با خرده یخ مصرف شود، در غیر این صورت اسهال آور است. این داروی گیاهی مورد تأیید پزشکان سراسر دنیا است.
بیمار گرمازده ای که دچار درد و گرفتگی عضلانی است پوستش خنک و مرطوب و فشار خونش به احتمال پایین می آید و درمان آن دادن آب و نمک به وی است .
گرفتگی عضلانی بیشتر در عضلات بازو، ران و شکم به خاطر خروج بیش از حد نمک در حین تعریق شدید یا کاهش جذب نمک به وجود می آید.
نباید بیماری که دچار گرفتگی عضلانی شده را ماساژ داد، این ماساژ می تواند درد را افزایش دهد. بهترین راه حل برای رفع این نوع گرمازدگی حل کردن یک قاشق چای خوری نمک در یک لیوان آب است که باید در هر 15 دقیقه نصف لیوان به آرامی به بیمار داده شود. 
فردی که در محیط بسیار گرم مشغول به انجام فعالیت های شدید بدنی باشد، دچار اختلالات شدیدی خونی می شود، زیرا تجمع خون در عروق پوستی و کاهش خون رسانی به اندام های اصلی رخ می دهد و در عین حال عرق زیاد هم باعث از دست دادن مقدار زیادی از آب و نمک بدن می شود و اگر آب از دست رفته جایگزین نشود جریان خون کاهش می یابد و این امر بر روی مغز ، قلب و ریه تاثیر می گذارد.

همچنین فرد دچار سردرد، سرگیجه، تهوع و ضعف، کاهش‌ هوشیاری‌ به‌ میزان‌ کم‌ و بی‌اشتهایی می شود از این رو شخص گرمازده را باید به یک اتاق خنک برد، وی را وادار کرد تا دراز بکشد، پاهایش را بالا و سرش را پایین بیاورد تا جریان خون کافی به مغزش برسد. 

 باید به بیمار هر 15 دقیقه یک بار در چهار نوبت نصف لیوان آب و نمک داده شود و اگر بیمار استفراغ کرد، سریع وی را به بیمارستان رساند تا سرم تجویز شود.

 
بیمار گرمازده ای که دچار حمله گرمایی شده است، پوستش داغ، برافروخته و خشک، دمای بدنش مشخصا بالا، نبضش سریع و قوی و نیز فشار خونش ممکن است در ابتدا بالا باشد. سرد کردن سریع بدن بیمار، درمان این نوع گرمازدگی است.

زمانی حمله گرمایی رخ می دهد که دمای بدن تا 40 درجه سانتی گراد بالا رود ولی تعرقی صورت نمی گیرد، آن وقت مکانیسم تنظیم کننده گرما در بدن نمی تواند بدن را تا حد کافی سرد کند. این امر باعث می شود که گرمای زیادی در بدن ذخیره شود و سرانجام سلول های مغزی دچار صدمه می شوند. این حالت ممکن است به ناتوانی دایمی و یا مرگ بیانجامد.

گشاد وتنگ شدن مردمک، تنفس سطحی و ضعیف، تهوع ، تشنج ، انقباض عضلانی و عدم هوشیاری (احتمال مرگ و میر 80 درصد) از دیگر عوارض حمله گرمایی هستند . 
و اما کمک های اولیه در فردی که دچار حمله ی گرمایی شده  :

- بدن شخصی که دچار حمله گرمایی شده است باید به سرعت سرد شود ازاین رو می توان بیمار را در ملحفه هایی که با آب سرد مرطوب شده ،‌پوشاند و در حین انتقال ،‌ وی را مرتبا باد زد. ایده آل ترین راه این است که کل‌ بدن‌ بیمار را سریعا درحمام‌ آب‌ و یخ‌ قرار داد و یخ‌ بر روی پوستش‌ بگذاریم .
- عمل سرد کردن در زیر دست‌ ها، دورگردن‌ و اطراف‌ قوزک‌ها‌ باید ادامه داده شود تا عروق‌ بزرگ‌ سطحی‌ خنک‌ شوند. این کار تا زمانی که دمای بدن بیمار به 37 یا 38 درجه برسد ،‌ باید ادامه پیدا کند.
متاسفانه اکثرا فکر می کنند که نوشیدن آب به تنهایی برای بدن کافی است اما باید بدانند که در هنگام عرق کردن علاوه بر دفع آب بدن ، نمک نیز دفع می شود . پس خوردن آب به تنهایی برای بدن کافی نیست و باید در عین حال توجه کرد که استفاده زیاد از نمک هم توصیه نمی شود

موفق باشید